Sprzęt strażacki też przechodzi na emeryturę
Ekspozycja termiczna i chemiczna, wielokrotne czyszczenie i ogólne zużycie sprzętu strażackiego powinny być regularnie monitorowane, tak, aby wiedzieć, kiedy należy sprzęt wycofać z użytkowania. Na często zadawane pytanie o żywotność i wytrzymałość środków ochrony osobistej strażaków odpowiedź brzmi: to zależy od wielu czynników:
- Częstotliwości użytkowania
- Warunków, na jakie był narażony (ciepło, chemikalia, światło słoneczne, ścieranie itp.);
- Liczby przypadków prania i zastosowane procedury prania;
- Częstotliwość przeglądów, napraw i konserwacji.
Standardowo przyjmuje się, że w czynnej straży pożarnej żywotność podstawowych elementów sprzętu bojowego wynosi od czterech do pięciu lat, w zależności od wspomnianych wcześniej czynników oraz pod warunkiem że jest on odpowiednio pielęgnowany i konserwowany oraz, że nie dozna nieodwracalnych uszkodzeń w trakcie działań gaśniczych. Wiele remiz utrzymuje odzież bojową w eksploatacji dłużej niż pięć lat, ale często taki sprzęt albo nie zapewnia wymaganego poziomu ochrony, albo koszt utrzymania go w eksploatacji nie ma ekonomicznego sensu.
Przyjrzyjmy się niektórym kluczowym kwestiom związanym z długowiecznością podstawowych elementów odzieży bojowej:
1. Bariery przeciwwilgociowe w odzieży ochronnej
Bariera przeciwwilgociowa stanowi środkową warstwę zespołu kombinezonu przeciwpożarowego. Jej główną funkcją jest zapewnienie ochrony przed przenikaniem wody, chemikaliów i patogenów. Bariera przeciwwilgociowa odgrywa również kluczową rolę w oddychalności i izolacji całego kombinezonu, a tym samym w ogólnym poziomie komfortu i ochrony użytkownika.
Bariery przeciwwilgociowe (membrany) są najbardziej delikatnym elementem strażackiej odzieży ochronnej.
Membrany wykonywane są z tworzyw sztucznych takich jak:
- PTFE (skrót od nazwy chemicznej – politetrafluoroetylen) znany jako GORE-TEX,
- Poliester-np. SYMPATEX,
- Poliuretan- np. BRETEX, HYDROTEX
Testy strażackiej kilkuletniej odzieży ochronnej wykonywane w laboratoriach stwierdzają, że wiele barier przeciwwilgociowych wykazuje wyraźne oznaki uszkodzeń termicznych, chemicznych lub fizycznych powstałych w trakcie wykonywania obowiązków lub w wyniku niewłaściwej konserwacji: ponad 50% odzieży miało przeciekające bariery przeciwwilgociowe, a średni wiek tych przeciekających membran wynosił 49 miesięcy.
Sprzęt często można naprawić - wymienić wykończenia, zszyte rozdarcia i rozdarcia, załatać przeciekające bariery wilgoci - ale w końcu osiąga punkt, w którym albo nie zapewnia już wymaganej ochrony, albo koszt jej naprawy jest nadmierny.
Plusy i minusy prania
Testy laboratoryjne potwierdziły, że regularne pranie odzieży bojowej może skrócić jej żywotność od 10% do 20% z powodu degradacji włókien tkaniny w wyniku mechanicznego działania bębna w pralce. Z drugiej strony uznaje się, że okresowe pranie w celu usunięcia niespalonych osadów chemicznych, materii biologicznej i zwykłych zabrudzeń jest niezbędne dla zachowania zdrowia strażaka. Usunięcie tych obcych materiałów może również wydłużyć żywotność wierzchniej warstwy, kompensując w ten sposób utratę wytrzymałości spowodowaną utratą włókien. Dlatego nawet bez specjalnego nakazu okresowego prania, błędem byłoby nie pranie sprzętu w celu przedłużenia jego żywotności.
2. Hełm strażacki
Międzynarodowe trendy w wyglądzie i technicznych osiągach hełmów strażackich zmieniają się mniej więcej co pięć lat. Obecne na rynku hełmy są zaprojektowane tak, aby były trwałe, absorbujące uderzenia, chroniące również część twarzową i tak lekkie, jak to tylko możliwe. Standardowo żywotność hełmu strażackiego to 10 lat. Po tym okresie sprzęt powinien być zastąpiony nowym.
Kontrola – klucz do bezpieczeństwa
Zarówno skorupa hełmu, jak i system zawieszenia muszą być często sprawdzane pod kątem oznak zużycia i degradacji. Powłoka powinna być rutynowo sprawdzana pod kątem wgnieceń, pęknięć, nacięć, wyżłobień i wszelkich uszkodzeń, które mogą zmniejszyć ochronę. Każdy hełm, który nosi ślady ponadstandardowego zużycia lub uszkodzenia, należy natychmiast wycofać z użytku.
Materiał skorupy ulega naturalnej degradacji – skorupa z czasem staje się sztywna, krucha, wyblakła lub będzie matowa lub kredowa. Przy dalszej degradacji powierzchnia skorupy może łuszczyć się lub rozwarstwiać.
3. Inne elementy dodatkowe
Wszystkie elementy wyposażenia i akcesoria zużywają się wraz z upływem czasu i użytkowania, na przykład: elementy ozdobne tracą odblask lub topią się; wszystkie tkaniny tracą na wadze i wytrzymałości w wyniku zużycia, prania, promieniowania UV itp. Dlatego, aby zachować pełnię bezpieczeństwa działania w terenie, w tym widoczności i identyfikacji jednostki warto zadbać również o jakość i żywotność tych drobnych, ale ważnych detali.