Quad w remizie - jak pozyskać i ratować bezpiecznie

fot. Kamil Kacperczyk www.mazovia.pl

Quad na służbie
Quady, czyli czterokołowce, okazują się pojazdami bardzo potrzebnymi wielu służbom. Od lat są wykorzystywane w Polsce m.in. przez ratowników górskich oraz strażaków. Co więcej, Polska była pierwszym krajem, gdzie postanowiono wykorzystywać quady w ratownictwie górskim. Okazało się, że quady były brakującym ogniwem. Skuterem śnieżnym można dojechać zimą, a na motocyklu można dostać się tylko z plecakiem, żeby zrobić zastrzyk lub podać tabletkę, natomiast najważniejszą cechą quadowego zestawu ratowniczego była możliwość transportu człowieka.
Quady mają ogromne terenowe zdolności. Wjadą w naprawdę zróżnicowany teren, mają napęd 4x4. Mogą one być wyposażone w bardziej agresywne opony niż na przykład na drogi szutrowe bądź asfaltowe, aby mogły mocno wgryzać się w glebę i nie ślizgały się.
Ważne dla straży pożarnej
Quady od samego początku były obecne w straży pożarnej. Od wielu lat sprawdzają się jako  bardzo dobry sprzęt ratowniczy, który pomaga, jeżeli chodzi o akcje w trudno dostępnych miejscach. Są to akcje przeciwpowodziowe, a także związane z poszukiwaniem ludzi czy realizowane podczas wypadków komunikacyjnych, np. kolejowych, autobusowych lub statków powietrznych, który spadły w lesie bądź na łące.
Samochodami osobowymi lub ciężarowymi nie można dojechać wszędzie, m.in. ze względu na bardzo grząski grunt. Tutaj świetnie sprawdzają się quady, do których doczepiamy przyczepki, a na nich znajduje się sprzęt medyczny. Wydaje się, że quady zadomowiły się w naszych jednostkach ratowniczo-gaśniczych, bo w początkowej fazie były dedykowane tylko dla jednostek specjalistycznych, tj. ratownictwa wodnego, poszukiwawczo-ratowniczego czy technicznego. Teraz jest coraz więcej quadów w jednostkach ratowniczo-gaśniczych i doświadczenie pokazuje, że są to bardzo użyteczne pojazdy.
Możliwości serwisowe pozwalają na wiele udoskonaleń i personalizacji quadów pod wymagania danej jednostki. Oświetlenie i syreny ostrzegawcze oraz liczne bagażniki, które pozwalają na transportowanie potrzebnego sprzętu, to tylko kilka opcji modernizacji.
Quady to sensowna alternatywa dla dużo droższych w utrzymaniu i zakupie samochodów z napędem 4x4. Dodatkowo możliwości odliczenia podatku 23% VAT (ze względu na homologację ciągnik rolniczy T3B) co czyni je tańszymi o prawie ¼ ceny. Dobrze wyposażony pojazd marki Polaris to koszt ok  25-40 tys zł netto.

  • Quad powinien być zarejestrowany, posiadać homologację oraz OC.
  • Wymagania od kierowcy w zależności od tego jak quad zostanie zarejestrowany: jeśli jako traktor to kategoria prawa jazdy T, jeśli jako pojazd samochodowy lub inny to w zależności od mocy AM, B1, B. Do tego jeśli specjalny z sygnalizacją to "wkladka" na uprzywilejowane.
  • Jeśli quad jest zarejestrowany i posiada OC to może poruszać się normalnie po drogach publicznych.
  • Strażackie hełmy nie posiadają homologacji na poruszanie się w nich na motocyklach lub quadach, więc w czasie jazdy będzie obowiązywać kask motocyklowy spełniający te wymagania.
  • Pamiętajmy, że quadem trzeba się nauczyć jeździć w trudnych warunkach - bo to naprawdę nie zabawka. Quad tylko pozornie wydaje się być łatwy w prowadzeniu. Przejazd przez bajoro o głębokości 0,5 m potrafi "mistrzów" rozłożyć na łopatki. "Rolka" czyli spadanie z wysokiego zbocza gdzie pojazd może przygnieść kierowcę kończy się zazwyczaj bardzo ciężkimi złamaniami kości, kalectwem aż do śmierci włącznie. Chwila nieuwagi, brawury czy też nieumiejętności balansowania środkiem ciężkości swojego ciała kończy się wypadkiem nawet przy pozornie nietrudnych podjazdach czy przechyłach.

 
Jak pozyskać finansowanie na quada dla jednostki?
Ważne jest solidne umotywowanie konieczności doposażenia jednostki oraz zwrócenie się do odpowiedniej jednostki samorządowej bądź urzędu, mogącego dofinansować zakup z budżetów celowych. Warto też przyjrzeć się aktualnym programom rządowym związanym z bieżącą sytuacją polityczną/ epidemiczną.
Przykłady:
1. Strażacy  z OSP Hel zakupili  quada dzięki udziałowi w helskim Budżecie Obywatelskim. Służyć będzie głównie do działań ratowniczo-poszukiwawczych. Teren jest trudny, piaszczysty, wydmowy, w pełni uzasadnia posiadanie tego typu pojazdu
2. Jednostka OSP Rawica (gmina Tczów, powiat zwoleński) została wyposażona w nowy pojazd typu quad. Jest to pierwszy i jedyny taki pojazd na wyposażeniu strażaków w całym powiecie. Zakup dofinansował Samorząd Województwa Mazowieckiego, w ramach zadania OSP – 2021, przeznaczył na ten cel 20 tys. zł. Całkowity koszt zakupu pojazdu to ok. 40 tys. zł.
3. Gmina Szczucin zakupiła pojazd terenowy  typu Quad marki Polaris Sportsman Touring XP 1000 z przyczepą Sidecar o wartości 86 000,00 zł. Zakup był możliwy dzięki  dofinansowaniu projektu przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w ramach programu "Zapobieganie poważnym awariom i likwidacja ich skutków dla środowiska - Bezpieczny Strażak" , „Doposażenie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Szczucinie w pojazd terenowy typu Quad z przyczepką” dzięki któremu Gmina uzyskała  dofinansowanie w wysokości 43 000,00 zł  - 50% wartości zakupu. Pojazd został powierzony w użytkowanie Jednostce OSP Szczucin która uczestniczy rocznie w ok. 160 akcjach ratowniczo-gaśniczych. Wyposażenie jednostki OSP Szczucin w  pojazd typu Quad znacznie przyczyni się do skrócenia czasu dotarcia na miejsce niebezpiecznego zdarzenia oraz osób poszkodowanych, szczególnie w sytuacji niekorzystnych warunków atmosferycznych i miejsc trudno dostępnych. Pojazdem będzie mogło przemieszczać się jednocześnie dwóch strażaków ze sprzętem np. medycznym. Dodatkowe oświetlenie ostrzegawcze z syreną już z daleka poinformuje innych uczestników ruchu o nadjeżdżającym pojeździe. 
4. Quad ze specjalistyczna przyczepką jest już na wyposażeniu OSP w Malinówce. Zakup pojazdu Quad POLARIS Sportsman Touring 570 EP z przyczepką ratowniczą sfinansowano ze środków Funduszu Sprawiedliwości. Jest to piąty tego typu pojazd specjalistyczny w powiecie brzozowskim, a pierwszy w gminie Haczów, będący na wyposażeniu strażaków, przeznaczony do działań ratowniczych w trudnodostępnym terenie.
5. Jednostka OSP Miejska Górka została wyposażona w nowy quad marki TGB. To pierwszy i jedyny taki pojazd na wyposażeniu strażaków w powiecie rawickim. Zakup quada możliwy był dzięki dofinansowaniu Narodowego Programu Szczepień „Rosnąca Odporność”. Pojazd będzie wykorzystywany podczas różnego rodzaju akcji, nie tylko gaśniczych, ale również poszukiwawczych. Gwarantuje zwrotność i łatwość dotarcia do trudnych miejsc.
6. W szeregi podziału bojowego powiatu Grodziskiego został wprowadzony nowy sprzęt transportowy Ochotniczej Straży Pożarnej w Grodzisku Mazowieckim. Jest nim quad model XTR 500 ATV wyprodukowany przez firmę MotoRat z Rakoniewic. Pojazd zakupiony został ze środków Gminy Grodzisk Mazowiecki. Nowoczesny quad posłuży strażakom do prowadzenia akcji w trudnym terenie np.: leśnym, podmokłym, itp. W tym celu oprócz terenowego napędu, wyposażony jest także w wyciągarkę o udźwigu 1150 kg oraz przyczepę, która może służyć jednocześnie do jego transportu, jak i również po podczepieniu do quada do przewozu np. worków z piaskiem podczas działań powodziowych. Pojazd ma możliwość podłączenia pługu śnieżnego, który stanowi jego dodatkowe wyposażenie.
7. W remizie OSP w Pietruszej Woli w gminie Wojaszówk zaparkował quad Honda Rincon Fourtrax 680. Choć nie jest to fabrycznie nowy pojazd, bo rok pierwszej rejestracji to 2006, to dla strażaków w gminie Wojaszówka to nowość. Jednostka OSP Pietrusza Wola jako pierwsza w części Pogórza Strzyżowskiego, do którego należy Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy będzie posiadać ratowniczego quada. Zakup sfinansował Urząd Gminy Wojaszówka, a koszt zakupu wyniósł 26500 zł.
8. Czerwony sześciokołowiec będzie służył do działań ratowniczo-poszukiwawczych w górzystym rekreacyjno-sportowym terenie Zarabia, głównie kompleksu leśnego Chełm-Uklejna. Druhowie Ochotniczej Straży Pożarnej Myślenice są dumni z nowego nabytku. To pierwszy tego typu pojazd w całym powiecie myślenickim. BurmistrzMiasta i Gminy Myślenice Jarosław Szlachetka oficjalnie przekazał strażakom kluczyki do nowego pojazdu.
Maszyna już trafiła na wyposażenie strażaków. Kosztowała 90 tysięcy złotych. Quada z napędem na sześć kół zakupiono dzięki dużemu wsparciu Gminy Myślenice, która przekazała na ten cel dotację w kwocie 64 tysięcy złotych, jednostka OSP Myślenice - Zarabie pozyskała ponadto dofinansowanie z Fundacji Energa w kwocie 20 tysięcy złotych, natomiast pozostałą część w kwocie 6 tysięcy złotych dołożyła z własnych środków.